Aby dobrze zrozumieć, na czym polega wpływ treningu mindfulness na mózg, warto przypomnieć kilka faktów:
- Mózg jest strukturą neuroplastyczną, co oznacza, że ma potencjał do zmiany pod wpływem różnych czynników.
- Mózg charakteryzuje się aktywnością, czyli poziomem pobudzenia, choćby w trakcie czytania tego artykułu, gdzie przetwarzane są wzrokowe bodźce, jakimi są litery, słowa i zdania, a niemal jednocześnie uruchamiają się bardziej złożone procesy poznawcze i wykonawcze.
- Budowa (struktura) mózgu zmienia się wraz z naszą aktywnością. Kiedy po przeczytaniu tego artykułu przypomnimy go sobie za 3 dni, 2 tygodnie, a potem 3 miesiące, w naszym mózgu powstaną nowe ścieżki neuronalne, czyli nastąpi zmiana w strukturze mózgu pod wpływem uczenia się.
- Mózg jest hedonistyczny, co oznacza, że z natury uwielbia przyjemność i chętnie unika dyskomfortu i zmiany, gdyż łączą się one z ciężką pracą i wydatkiem energii. Dlatego warto podchodzić do tendencji do unikania z akceptacją i zrozumieniem.
Na wszystkich tych czterech zasadach i zależnościach funkcjonowania mózgu opiera się psychoterapia, w tym poznawczo-behawioralna. Ponieważ medytacja uważności z założenia jest nowym wzorcem reagowania, dotyczą jej te same zasady.
POLECAMY
Mózg podczas treningu mindfulness
Jak wspomniano wyżej, jedną z sieci, której aktywność zmienia się w trakcie medytacji, jest sieć stanu domyślnego (DMN). Myśli mają mniejszą tendencję do błądzenia, a uwaga jest bardziej skupiona na tu i teraz. Łatwiej również traktować doświadczenia jako non-self, czyli byty nietożsame z Ja („nie jestem własnymi myślami; nie jestem własnymi uczuciami”). Prócz zdrowej aktywacji DMN, zaobserwowano również aktywność mózgu podczas medytacji w obszarach istotnych dla procesów uwagi, przede wszystkim filtrowania bodźców oraz intencjonalnego kierowania uwagi (Hasenkamp i wsp. 2012; Brewer 2011).
Na lepsze funkcjonowanie uwagi u osób medytujących, zwłaszcza w zakresie koncentracji, wpływa również zmiana aktywności przedniej części zakrętu obręczy.
Obszarem bardzo istotnym, w którym także zaobserwowano zmiany w aktywności u osób medytujących, jest wyspa, a zwłaszcza jej przednia część. Jej zadaniem jest odbieranie sygnałów z ciała, jak choćby głód czy zmęczenie, co ma niebagatelny wpływ na objawy depresji, wśród których mamy zarówno spadek lub wzmożenie apetytu, jak i trudności z regulacją snu i czuwania (bezsenność,...
